Spadek w polskim prawie – poznaj najważniejsze kwestie!

Spadek stanowi ogół praw oraz obowiązków majątkowych, które przysługują spadkodawcy w momencie jego śmierci, następnie są dziedziczone przez jego spadkobierców – osoby wskazane w testamencie bądź zgodnie z ustawowymi zasadami dotyczącymi dziedziczenia.

11 kwietnia 2025  09:02

Podziel się:  

Wraz z tym pojęciem wiąże się termin jaki stanowi „postępowanie spadkowe”. Ma ono na celu uregulowanie spraw związanych z dziedziczeniem po zmarłej osobie, a zwłaszcza tego, kto należy do grupy spadkobierców i jakie składniki wchodzą w pojęcie spadku. Co zaliczane jest do spadku? Przede wszystkim majątek pozostawiony przez osobę zmarłą w momencie otwarcia spadku; mamy tu na myśli wszelkie aktywa oraz pasywa, które były własnością osoby zmarłej w momencie jej śmierci.

Oprócz tego, w skład spadku mogą wchodzić również prawa majątkowe do emerytury, renty, prawo do spadku po innej osobie czy prawa do roszczeń podatkowych. Istnieją jednak pewne wyjątki od reguły – wśród nich najpopularniejszymi są zapisy testamentowe, darowizny czy umowy o dożywocie. Mogą one wpłynąć na to, jakie elementy majątku będą przekazywane spadkobiercom.

Dziedziczenie testamentowe a ustawowe: główne różnice

Kodeks cywilny przewiduje obecnie dwa rodzaje dziedziczenia – są nimi dziedziczenie testamentowe oraz ustawowe. Każde z nich charakteryzuje się nieco innymi cechami, a tylko jedno z nich jest w pełni zależne od woli spadkodawcy; drugie natomiast koncentruje się na członkach najbliższej rodziny i jest dyktowane na zasadzie sprawiedliwości spadkowej. Jedną z podstawowych zasad, jaka obowiązuje w polskim prawie, jest prymat woli spadkodawcy. Oznacza to, że każdy ma prawo do zadecydowania o tym, kto ma zostać spadkobiercą oraz co stanie się z jego majątkiem po śmierci; spadkobierca może zapisać swój majątek każdej wybranej przez siebie osobie, niezależnie od stopnia spokrewnienia. Jednak w tym celu konieczne jest sporządzenie testamentu.

Polskie prawo wyróżnia dwie kategorie tego typu dokumentów: zwykłe oraz szczególne. Do pierwszej grupy zalicza się między innymi testament własnoręczny, notarialny oraz urzędowy. Drugi typ testamentów obejmuje testament ustny, podróżny oraz wojskowy. Testamenty szczególne pojawiają się w momencie, kiedy okoliczności uniemożliwiają zachowanie zwykłej formy testamentu; dzieje się tak między innymi w sytuacjach nagłego zagrożenia życia. Do dziedziczenia testamentowego może zostać powołana każda osoba, a jedynym ograniczeniem jest w tym przypadku wola spadkodawcy, który decyduje kto otrzyma całość czy odpowiednią cześć majątku po śmierci.

Inaczej jest w przypadku dziedziczenia ustawowego, gdzie spadkodawca nie ma możliwości modyfikowania grona przyszłych spadkobierców – obowiązek przejmuje ustawodawca. Taka sytuacja ma zwykle miejsce w momencie, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie żadnego testamentu bądź gdy dokument okazał się nieważny; także w momencie gdy mimo istnienia testamentu część spadkobierców zdecydowała się na jego odrzucenie, wówczas dochodzi do dziedziczenia ustawowego (całościowego bądź częściowego). Zgodnie z jego zasadami, spadkobiercami są najbliżsi krewni zmarłego, tacy jak dzieci, małżonek, rodzice bądź rodzeństwo (a czasem również dalsi krewni). Jeżeli jeden z potencjalnych spadkobierców ustawowych nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy jaki by mu przypadł dziedziczą dzieci spadkodawcy. W tym rodzaju dziedziczenia wielkość części spadkowej zależy od liczby spadkobierców oraz ich stopnia pokrewieństwa.

Pomoc radcy prawnego w sprawach spadkowych – w czym może pomóc specjalista?

Sprawy spadkowe nierzadko budzą wiele emocji i dotyczą często wielu osób w obrębie jednej rodziny. Każda ze stron chciałaby uzyskać rozwiązanie, które je satysfakcjonuje – przez co często może dochodzić do konfliktów. Dzięki profesjonalnej pomocy radcy prawnego można uniknąć niepotrzebnych scysji, zyskując szybką poradę związaną z podziałem majątku. Zainteresowani prawem spadkowym mogą dowiedzieć się więcej na stronie internetowej radca-az.pl – Radca Prawny z Wrocławia świadczy fachową pomoc w kwestiach spadków. Wszystkie działania specjalistów mają za zadanie przynieść oczekiwane korzyści oraz uniknięcie problemów wynikających z przepisanego spadku. Radca prawny może zadbać o to, aby wszystkie formalności zostały dopełnione w zgodzie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa – w efekcie czego postępowanie spadkowe nie będzie generowało tak wiele niepotrzebnego stresu.

Materiał sponsorowany