Leszcz

Leszcz jest gatunkiem powszechnie występującym w polskich wodach, jeziorach, zb. zaporowych, rzekach średnich nizinnych, rzekach wielkich nizinnych, nie występuje jedynie w rzekach górskich oraz zimnych potokach.

2 marca 2010  09:43

Podziel się:  

Leszcz (z łac. Abramis brama)

Wymiar ochronny - nie ma

Okres ochronny - nie ma

Limit dzienny - nie ma

Można go spotkać niemal w całej Europie, z wyjątkiem półwyspów śródziemnomorskich. Ma charakterystyczny kształt ciała, które jest płaskie, wysokie, o nieproporcjonalnie małej głowie. Ubarwienie leszcza jest srebrzystoniebieskie; starsze osobniki przybierają odcień złotawy. Wysuwalne usta świadczą o pobieraniu pokarmu z dna, kształt ciała zaś wskazuje, że ryba chętnie przebywa na dużych głębokościach. W czasie pobierania pokarmu leszcz ustawia się głową ukośnie do dna. Osiąga przeciętnie ciężar 0,5 - 2 kg, ale były łowione okazy ważące nawet 7 kg. Młode ryby żyją w małych stadkach, w przybrzeżnej strefie wody. Starsze w jej głębszych rejonach, skąd wraz z nastaniem ciemności ciągną w poszukiwaniu pokarmu na przybrzeżne płycizny (głęboko penetrują muł, pozostawiając charakterystyczne ślady żerowania).

Tarło odbywają od maja do czerwca. W tym okresie u samców występuje silna wysypka tarłowa. Stado tarłowe wyszukuje płytkie, silnie porośnięte roślinnością miejsce w strefie brzegowej. Tarliskami są żwirowe ławy leżące w płytkim nurcie. Liczba jaj 3000-9000, okres inkubacji 10-15 dni. Kleista, żółtawa ikra początkowo przyczepia się do kamieni. Po zapłodnieniu spłukiwana jest prądem wody pomiędzy kamienie, gdzie pozostaje do chwili wylęgania się larw. Przez pewien czas po wykluciu przebywają one jeszcze na tarliskach. Dopiero później zaczynają stopniowo spływać z prądem wody w dół rzeki. Po raz pierwszy przystępują do tarła pomiędzy trzecim a czwartym rokiem życia. Zimują w głębokich jamach i zakolach pod nawisami brzegowymi.
Najczęściej występują w wodach stojących lub niezbyt szybko płynących, ciepłych i żyznych o niezbyt wysokiej zawartości tlenu i mulistym dnie. W naszych warunkach oznacza to w praktyce, że wszędzie - z wyjątkiem najwyższych odcinków rzek pstrągowych. Zanieczyszczenia i przegradzanie, a więc i spowolnienie nurtu, spowodowały pojawienie się leszczy nawet w środkowym i nieco wyższych biegach Sanu czy Dunajca. Jeden z medalowych okazów został w Czarnej Wodzie złowiony na błystkę obrotową przez wędkarza, który w tym samym miejscu, trzy kwadranse wcześniej złowił na tę samą przynętę medalowego pstrąga. Typowymi miejscami poszukiwania leszczy będą jednak spokojne odcinki większych rzek oraz żyzne jeziora, zbiorniki zaporowe, starorzecza. Podstawowym warunkiem jest obecność miękkiego dna. Na szczególną uwagę zasługują stoki oraz wszelkie zagłębienia. Obecność leszczy zdradzają czasem bąbelki gazów, a i one same czasami przewalają się przy powierzchni.
Można je łowić przez cały rok, także zimą spod lodu. Najlepszy okres rozpoczyna się w drugiej połowie sierpnia i trwa do końca września, a jeśli jesień jest ciepła to i dłużej.

Łowimy na wszelkie drobne przynęty zwierzęce (najlepiej - ochotki) i roślinne (zwłaszcza chleb, dobre są też ciasta i pęczak). W lecie także sztuczne muszki. Zdarza się łowienie większych leszczy na małe błystki obrotowe. Ze względu na ostrożność i płochliwość leszczy zdecydowaną wyższość wykazują metody odległościowe. Przynęta na ogół unieruchomiona przy dnie. W wypadku zestawów spławikowych przeważają brania podnoszące, w przystawkach - zwalniające. W wypadku tej ryby nie ma w zasadzie zacięć spóźnionych, ale lepiej nie zwlekać, zwłaszcza jeśli używa się przynęt skupionych. Jedynie łowiąc na przystawkę warto odczekać jakiś czas, by się upewnić czy branie nie jest fałszywe. Kręcące się bowiem przy zanęcie leszcze często trącają żyłkę, uruchamiając sygnalizator. Żerują zazwyczaj w stadach, dlatego należy zaciętą sztukę jak najszybciej odprowadzić z pola łowienia, by nie płoszyła pozostałych. Wiosną w rzekach skuteczna bywa przepływanka, także w pół wody. W jeziorach z kolei dobre wyniki daje czasem łowienie z opadu. Latem, kiedy leszcze podchodzą w pobliże powierzchni, można łowić na sztuczne muszki. Jest to ryba ceniona przez wędkarzy. Do połowów używa się sprzętu dość delikatnego, długiego, lekkiego wędziska i bardzo ostrych haczyków. Leszcz żeruje przez cały rok, szczególnie intensywnie jesienią. Najczęściej łowi się leszcza z gruntu, z napiętą żyłką i zacina natychmiast, gdy następuje branie.
Mięso leszcza jest tłuste, dość ościste. Gotuje się z niego wyśmienitą zupę. Czasem leszcza się wędzi. Całkowicie zapomniane nazwy leszcza to: glapa, kleszcz oraz laskura.

Opracowano na podstawie danych zawartych w materiałach PZW Okręgu Gdańskiego koła 129 w Chojnicach.