Dawne cmentarze żydowskie doczekają się uporządkowania

Dzięki radnym z Komisji Kultury i Sportu w RM może w końcu zostanie uporządkowany teren, na których funkcjonowały cmentarze Gminy Żydowskiej. Znajdują się w pobliżu ronda im. Pileckiego; na narożniku ul. Mickiewicza i Zielonej oraz przy ul. Kilińskiego.

7 kwietnia 2022  13:29

Nowy cmentarz żydowski został założony w 1900 r. przy ul. Kilińskiego, miał powierzchnię 0,4 ha. Po dewastacji w czasie II wojny światowej na jego terenie nie zachowały się żadne nagrobki.   |  fot. ilustr./D. Wałdoch

Autor tekstu o tych terenach wcześniej pisał dwukrotnie. Najpierw, gdy w 2012 nieprawidłowo miejska komisja grantowa zajęła się wnioskiem Stowarzyszenia Symbioza Kultur, które zamierzało teren uporządkować, upamiętnić tablicą i zorganizować konferencję naukową o historii tych cmentarzy. Kolejny raz w kwietniu 2019, gdy na prośbę właściciela sąsiedniej nieruchomości przy ul. Kilińskiego prosiiłem Straż Miejską oraz dyrektora Wydziału Komunalnego Jarosława Rekowskiego o uporządkowanie terenu przy tej ulicy, bo stał się pijacką meliną. Niestety, bez efektu.

Może radni miejscy będą skuteczniejsi, niż lokalne media, bo temat wrócił na forum Komisji Kultury i Sportu. Zajęli się oni nim na swym posiedzeniu z 28.03.br. dzięki Bogdanowi Kufflowi. Kilka cytatów z protokołu obrad. „Bogdan Kuffel: Tam (przy ul. Kilińskiego – red.) po prostu jest ogólnodostępna strefa, gdzie jest totalny bałagan, wręcz wysypisko śmieci. Jak doskonale sami wiecie, my sobie nic nie możemy sami robić, bo na wszystko musi być zgoda gminy żydowskiej. (…) 

Przyjeżdża przedstawiciel gminy żydowskiej na początku kwietnia, czy fundacji, bo to im podlega, to wymuśmy na fundacji, żeby to ogrodziła, zabezpieczyła ten obiekt. Jeszcze u góry jest fragment płotu, który gmina żydowska wykonała. Jak pozbieramy teraz, wyczyścimy, to jak to nie jest zabezpieczone, będą tam chodzili. (…) Trzeba w sposób jakiś uporządkowany zorganizować i uporządkować raz na zawsze. Ale mówię w tym momencie o kirkutach. Ja wiem jak oni do tego podchodzą. Po prostu bez ich zgody, poza uporządkowaniem… Ale jak będzie ten człowiek, wymóc na nich, niech teren swój po prostu ogrodzą.” (…)

Antoni Szlanga – „Na sygnał, który wyszedł od Bogdana Kuffla, poparty zdjęciami pokazujące, jaki jest stan tego kirkutu, o którym mówimy, to już się dzieje. Będzie porządkowanie lada dzień i to będzie po naszej stronie, po stronie miasta, bo po prostu chojniczanie tam nabałaganili, co jest wstydem dla naszego miasta. Dla wielu to jest teren niczyj, nawet wielu ludzi nie wie o tym, że tam był cmentarz żydowski. To nie wymaga żadnego wniosku, bo już została sprawa ustalona między burmistrzem Kopczyńskim, a dyrektorem Rekowskim i to będzie zrealizowane.”

Temat podsumowała Komisja Kultury i Sportu przyjęciem jednogłośnie wniosku adresowanego do burmistrza Arseniusza Finstera „o podjęcie działań zmierzających do uporządkowania i zabezpieczenia terenu dawnego cmentarza żydowskiego położonego przy rondzie Rotmistrza Witolda Pileckiego w kierunku ul. Kilińskiego.” Na poniedziałkowej (4.04) sesji Rady Miejskiej wiceburmistrz Adam Kopczyński poinformował, że Urząd zajmie się „tematem porządkowym cmentarza”, a spotkanie z przedstawicielem Gminy Żydowskiej odbędzie się na przełomie kwietnia i maja br.

(je)