Nasza historia jest piękna, skomplikowana i dramatyczna

Do pisania o historii naszej Ojczyzny skłoniło mnie kilka zdarzeń. 98 rocznica powrotu Chojnic do Macierzy, zmiana ustawy o IPN i polityka historyczna, z którą żyjemy od pewnego czasu

5 lutego 2018  17:07

Podziel się:  

Przypomniałem sobie zdarzenie z 2002 roku, kiedy przemawiając w holenderskim mieście Waalwijk tłumaczyłem burmistrzowi tego miasta i przyjaciołom z Holandii dlaczego uważamy się za „pełnoprawnych Europejczyków”. Wiem, że w naszej historii „piękno przeplata się z dramatem”, ale jako Polak jestem z tej historii dumny. Mam jednak świadomość, że nie każdy może tak myśleć, ponieważ nasze nawet największe historyczne dokonania nie dawały nam efektu rozwojowego, efektu, który wzmacniałby pozycję Polski.

Od spotkania w Waalwijk minęło 16 lat, dzisiaj jesteśmy w Unii Europejskiej, nie ma granic, ale gdybym dzisiaj był w Waalwijk, to na pewno zapytaliby mnie o zmianę ustawy o IPN, o reparacje wojenne od Niemiec, o trójpodział władz, o zmiany w Polsce. Pewnie byłbym w trudniejszej sytuacji niż 16 lat temu, ponieważ wytłumaczenie teraźniejszych zmian przekracza moje możliwości. Zostawmy bieżącą politykę i wróćmy do historii. Z czego jestem dumny, z czego Polacy powinni być dumni? Czy nasza historia wpłynęła na losy Europy? Jaki jest nasz wkład w rozwój naszego kontynentu?

Jest kilka zdarzeń, w których jako Naród decydowaliśmy wręcz o losach Europy, a na pewno o przyszłości w kontekście rozwoju naszego kontynentu.     Pierwsze to: „Odsiecz Wiednia” w 1683 roku. Jan III Sobieski, który dowodził polsko-austriacko-niemieckimi wojskami pokonał armię Imperium Osmańskiego, którą dowodził wezyr Kara Mustafa. Wiedeń, to chyba największa obok Grunwaldu „victoria” polskich wojsk. Jakie byłyby losy Europy gdyby wojska osmańskie wygrały tę bitwę?

Uchroniliśmy Europę przed największą w dziejach Turcji armią. Zwycięstwo militarne nie zostało jednak wykorzystane gospodarczo i politycznie. Rzeczpospolita po śmierci Jana III Sobieskiego pogrążyła się w rozkładzie, uwikłała się w wojny, które nie były w naszym interesie. Austria, którą ratowaliśmy uczestniczyła w rozbiorze Rzeczypospolitej.  W 1918 roku odzyskaliśmy niepodległość, traktat wersalski z 1919 roku potwierdził powrót Polski na mapę Europy  (w tym również Chojnic!) Powstania śląskie, powstanie wielkopolskie, kraj po 123 latach niebytu „zlepiony” z trzech zaborów, już w 1920 roku ratuje Europę przed wojskami sowieckimi.

W 1918 roku w Niemczech rozpoczęła się rewolucja listopadowa. Gdyby wojska sowieckie przeszły przez Polskę do Niemiec, to historia Europy byłaby zupełnie inna! Nasza Ojczyzna, która od kilkunastu miesięcy formowała swoją niepodległość powstrzymała armię sowiecką ratując Europę przed komunizmem. Często zadaję sobie pytanie - czy mieszkańcy Europy zachodniej mają świadomość, czy mają wiedzę o „cudzie Nad Wisła”? Warto też pamiętać, że demokracja w II Rzeczpospolitej przetrwała tylko kilka lat i zamach majowy z 1926 roku zmienił ustrój kraju. Sanacja i ustrój po 1926 roku trudno uznać za demokrację.

Druga wojna światowa – polskie „nie” dla Hitlera rozpoczęło działania wojenne. Wszyscy ustępowali, poświecono Czechosłowację, a my powiedzieliśmy nie! Jako pierwsi stawiliśmy opór. Zawiedli nasi sojusznicy. Gdyby tego nie uczynili, to najprawdopodobniej losy tej wojny potoczyłyby się inaczej. Niestety byli bierni i zniweczyli ofiarę krwi i bohaterstwo Polaków. Cena dla Europy była wielka, ponieważ jak wiemy Hitler podbił wszystkich, zatrzymał się na Wielkiej Brytanii i Rosji. My walczyliśmy na wszystkich frontach, mieliśmy największą w Europie podziemną armię (Armię Krajową), mieliśmy Armię Andersa i Ludowe Wojsko Polskie.

Jakie otrzymaliśmy podziękowanie za nasz wkład w rozbicie faszyzmu? Jałta przekreśliła historię Polski i zostaliśmy państwem zależnym od ZSRR. To było bardzo niesprawiedliwe. Znowu zawiedli nasi sojusznicy, dla których ich własne interesy były ważniejsze od losu Polaków. Solidarność, Jan Paweł II, Lech Wałęsa – upadek socjalizmu w Polsce – ważne, że bezkrwawy (nie tak jak np. w Rumuni), ale najważniejsze jest to, że przemiany w Europie środkowo-wschodniej my rozpoczęliśmy. W 1980 roku solidarność i po 9 latach byliśmy liderem przemian demokratycznych w obozie postsowieckim. J

aki to miało wpływ na losy Europy nie muszę chyba tłumaczyć. Zjednoczyły się Niemcy, my jesteśmy w Unii Europejskiej, gonimy rozwojem społeczno-gospodarczym „Starą Europę”.  Piszę o tych zdarzeniach, żeby skłonić Was do refleksji. Tzw. „polityka historyczna” nie może być realizowana w formie ustaw, nakazów i zakazów. Mamy przepiękne, ale często dramatyczne wydarzenia w naszej historii, co ważne wpływaliśmy naszym bohaterstwem, patriotyzmem na losy Europy.

Mam oczywiście świadomość ogromu ofiar i wielkiego bohaterstwa, ale spróbujcie odnieść opisywane przeze mnie fakty historyczne do dzisiejszej sytuacji naszej Ojczyzny. Jeżeli wywołałem refleksję lub skłoniłem Was do poszerzenia wiedzy o tych wspaniałych kartach naszej historii, to będę szczęśliwy!

Arseniusz Finster